Unijne rozporządzenie AFIR (Regulation for the Deployment of Alternative Fuels Infrastructure – AFIR) to nowy dokument, który zastąpi obowiązującą dotychczas Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE z dnia 22 października 2014 r. w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych. Rozporządzenie AFIR określa minimalne wymogi jakie muszą zostać spełnione w związku z rozwojem sieci ładowania samochodów elektrycznych, jak również pojazdów wodorowych. Rozporządzenie zacznie obowiązywać już 13 kwietnia 2024 roku, przez co zostało niezwykle mało czasu na przygotowania. Zapraszamy do zapoznania się z dzisiejszym artykułem, w pełni wyczerpującym temat AFIRu.
Spis treści:
- AFIR (Regulation for the Deployment of Alternative Fuels Infrastructure – AFIR) – czym jest? Co oznacza? Co zmienia?
- Założenia AFIR
- Cele infrastruktury ładowania dla pojazdów elektrycznych – stacje ładowania
- Transformacja energetyki – szansa na przyłączenie punktów i stacji ładowania samochodów elektrycznych
- AFIR, a sieć bazowa TEN-T – optymalizacja tworzenia infrastruktury ładowania, stacji ładowania w Polsce
- Wyzwania dla Polski i strategie działania – jak przygotować się na AFIR?
AFIR, czyli „Regulation for the Deployment Alternative Fuels Infrastructure) to unijne rozporządzenie mające na celu regulację i wspieranie rozwijającej się infrastruktury paliw alternatywnych w Unii Europejskiej. Jest to odpowiedź na rosnące wyzwania związane z ekologią i potrzebą ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w sektorze transportowym. Rozporządzenie to ma zasadnicze znaczenie dla transformacji sektora transportu w kierunku bardziej zrównoważonej przyszłości, ograniczając jednocześnie negatywne wpływy transportu na środowisko.
AFIR (Regulation for the Deployment of Alternative Fuels Infrastructure – AFIR) – czym jest? Co oznacza? Co zmienia?
AFIR, czyli „Regulation for the Deployment Alternative Fuels Infrastructure – AFIR) to unijne rozporządzenie mające na celu regulację i wspieranie rozwijającej się infrastruktury paliw alternatywnych w Unii Europejskiej. Jest to odpowiedź na rosnące wyzwania związane z ekologią i potrzebą ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w sektorze transportowym. Rozporządzenie to ma zasadnicze znaczenie dla transformacji sektora transportu w kierunku bardziej zrównoważonej przyszłości, ograniczając jednocześnie negatywne wpływy transportu na środowisko. Wiąże się z nim jednak wiele zmian – na które, jak się okazuje, Polska nie była przygotowana.
Założenia AFIR – warto wiedzieć
Cel AFIR jest prosty – zwiększyć udział pojazdów napędzanych paliwami alternatywnymi w ogólnej puli pojazdów, poprzez zapewnienie niezbędnej infrastruktury. AFIR jest częścią pakietu FIT for 55, który zakłada osiągnięcie neutralności klimatycznej, m.in. poprzez obniżenie emisji CO2 o 55%. Rozporządzenie AFIR opierało się głównie na rozbudowie infrastruktury ładowania i tankowania wodorem dla eLDV i eHDV wokół sieci bazowej TEN-T.
| SIEĆ TEN-T | 2025 r. | 2027 r. | 2030 r. | |
|---|---|---|---|---|
| Pojazdy osobowe | bazowa | 400 kW 1 punkt 150 kW 60 km | 600 kW 2 punkty 150 kW 60 km | – |
| kompleksowa | – | 50 % sieci 300 kW 1 punkt 150 kW 60 km | 300 kW 1 punkt 150 kW 60 km (2035 r. 600 kW, 2 punkty po 150 kW) | |
| Pojazdy ciężarowe | bazowa | 15% sieci 1400 kW 1 punkt 350 kW 120 km | 50% sieci 2800 kW 2 punkty 350 kW 120 km | 100% sieci 3600 kW 2 punkty 350 kW 60 km |
| kompleksowa | 50% sieci 1400 kW 1 punkt 350 kW 120 km | 100% sieci 1500 kW 1 punkt 350 kW 100 km | ||
| wodór | bazowa | – | określony cel w Krajowych Ramach | węzły miejskie 200 km |
Jakie założenia przyjęto?
Proces rozbudowy sieci podzielono na 3 etapy: I w roku 2025, II – 2027r., III – 2030r. Szczególnie istotne dla promocji elektromobilności w Polsce jest rozwój sieci dla pojazdów osobowych (eLDV). W I etapie, w sieci bazowej TEN-T do 2025 roku każda strefa ładowania powinna zapewniać minimalną moc na poziomie 400kW. W tym co najmniej 1 punkt ładowania powinnien zapewniać moc minimalną na poziomie 150kW. Takie punkty powinny znajdować się minimalnie co 60 kilometrów wzdłuż dróg należących do sieci bazowej TEN-T. W II etapie czeka nas zwiększenie mocy ładowania stref do 600kW, a na każdą strefę minumum 2 punkty muszą zapewnić moc ładowania na poziomie 150kW.
Prawdziwym wyzwaniem może okazać się rozwój infrastruktury ładowania dla eHDV, obszaru, który na ten moment był mocno zaniedbywany. Do końca roku 2025, na przynajmniej 15% długości sieci TEN-T obowiązkowo muszą znaleźć się strefy ładowania o minimalnej mocy 1400kW. W każdej strefie musi znaleźć się przynajmniej jeden punkt o mocy 350km lub więcej. Do 2030 roku takie punkty obowiązkowo mają być dostępne co 60 kilometrów (w obu kierunkach jazdy) – minimalną moc strefy ustalono na 3600kW, z czego przynajmniej 2 punkty ładowania muszą posiadać minimalną moc 350kW.
Cele infrastruktury ładowania dla pojazdów elektrycznych – stacje ładowania
Każda osoba, która na bieżąco śledzi aktualności z branży elektromobilności wie jakie są fakty. Aktualne tempo przyrostu infrastruktury ładowania jest za niskie, aby spełnić wymogi rozporządzenia. Liczba samochodów elektrycznych na polskich drogach rośnie szybciej niż liczba punktów ładowania. Wielokrotnie wspominaliśmy, że dużą przeszkodą w rozwoju sieci ładowania jest strach przed niskim zwrotem inwestycji. W tym momencie stajemy jednak przed innym wyzwaniem. To bariery systemowe, jak problemy z przyłączami, duże koszty podłączeń czy miesiące czekania na pozwolenia wpływają na niekorzyść rozwoju infrastruktury. Co ciekawe, AFIR nie określa minimalnej liczby stacji ładowania jakie powinny znaleźć się na obszarach krajów członkowskich UE. Ustawa mówi o minimalnej łącznej mocy jaka musi zostać zapewniona oraz o obszarach, które muszą zostać objęte transformacją. Potencjalnie może to zwiększyć zainteresowanie dużymi inwestycjami.
Transformacja energetyki – szansa na przyłączenie punktów i stacji ładowania samochodów elektrycznych
Aktualne warunki przyłączeniowe w sieciach dystrybucyjnych wielokrotnie nie spełniają minimalnych wymóg, niezbędnych do rozbudowy infrastruktury ładowania w Polsce. Konieczne są inwestycje ze strony dystrybutorów energii w celu rozwoju sieci i przyśpieszenia transformacji energetycznej. Pojawiają się liczne problemy z podłączaniem stacji ładowania. Mimo, że zwykle dystrybutorzy nie odmawiają udostępnienia przyłącza, koszty jakie za sobą niosą i warunki jakich spełnienia wymagają operatorzy sprawiają, że wiele osób decyduje się odłożyć decyzję o montażu stacji. Podejmowane są działania mające na celu wzmacnianie sieci, ale wciąż są one niewystarczające. Sieć bazowa TEN-T w Polsce to łącznie ponad 7,5 tys. km, z czego ok. 3,8 tys. km to sieć bazowa – dużym wyzwaniem może być przystosowanie obszaru do wymogów przyłączeniowych.
AFIR, a sieć bazowa TEN-T – optymalizacja tworzenia infrastruktury ładowania, stacji ładowania w Polsce
Mianem TEN-T, czyli Transeuropejskiej Sieci Transportowej określany jest zespół sieci drogowych, kolejowych i lotniczych w krajach członkowskich UE. Sieć bazowa TEN-T to podstawa rozwoju sieci transportowej, na której skupiają się działania unijne – jak AFIR. W kontekście tej dyrektywy istotnym faktem jest skoncentrowanie się na optymalizacji i automatyzacji funkcji infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych w ramach TEN-T.
Rozwój sieci ładowania w obszarze TEN-T jest kluczowy z uwagi na dwa istotne aspekty. Po pierwsze, umożliwia to sprawną podróż elektrycznymi pojazdami na obszarze transeuropejskim, wspierając swobodny przepływ osób i towarów. Po drugie, rozwinięta infrastruktura ładowania w ramach TEN-T przyczynia się do promocji zrównoważonego transportu. Wspiera tym samym cele dotyczące redukcji emisji CO2 oraz zanieczyszczeń powietrza.
Do końca 2025 roku moc każdej strefy ładowania w sieci bazowej TEN-T musi wynosić minimum 400kW, z czego co najmniej jeden punkt ładowania o mocy ponad 150kW – a ogólnodostępne stacje ładowania działające w trybie publicznym muszą znajdować się co minimum 60km.
Wyzwania dla Polski i strategie działania – jak przygotować się na AFIR?
Do wdrożenia postanowień dyrektywy nie pozostało wiele czasu! Już 13 kwietnia bieżącego roku wchodzą w życie związane z nią ustalenia. A jednak wciąż stoimy przed wieloma wyzwaniami. Kilka z nich poruszyliśmy już we wcześniejszej części wpisu i jest to m.in. bardzo wolny rozwój budowy infrastruktury ładowania, co może zniechęcać do przesiadania się na pojazdy elektryczne. jak również możliwości przyłączeniowe naszej sieci. Czy czekają nas kolejki do stacji ładowania niczym niegdyś w kryzysie paliwowym? Za niewywiązanie się z postanowień AFIR, Unia Europejska grozi karami. Eksperci wskazują, że nie możemy wiecznie uciekać przed elektromobilnością, ale trzeba skupić się na dostosowaniu się do nowych standardów transportu. Prognozy są jednak pozytywne. Zainteresowanie elektromobilnością rośnie, szczególnie wśród przedsiębiorców. Chociaż czasu pozostało niewiele, coraz więcej firm dołącza do e-transformacji transportu.
Ty również możesz stać się częścią zmiany. Skontaktuj się, a z chęcią opowiemy Ci jak możesz rozwijać sieć ładowania razem z nami.